11 Ara Fit For 55 -Avrupa Yeşil İklim Yasası
Bu yazımızda ,Fit For 55 Düzenlemeleri -Avrupa Yeşil İklim Yasasını ele alacağız .
Bu gelişmelerin yeni dünya düzenine olan etkilerini paylaşacağız.
Fit For 55 düzenlemeleri ile araçlardan salınan CO2 Emisyon Standartlarını düzenlemek ,Yenilenebilir Enerji Kullanımının Arttırılması ana kapsamda amaçlanmaktadır.
Beta Enerji firmasının , Voltpo üretim tesislerinde ürettiği , Voltgo lisanslı DC Şarj Sistemleri ..
Fit for 55 teklifler paketi, AB’yi %55’lik hedefe uygun hale getirmeyi (‘fit for 55’) ve ekonomi, toplum ve sanayi genelinde ihtiyaç duyulan dönüşümsel değişikliği yaratmayı hedeflemektedir.
Doğa için daha fazla alan, daha temiz bir hava, daha serin ve yeşil kasaba ve şehirler, daha sağlıklı vatandaşlar, daha düşük enerji kullanımı ve faturalar; aynı zamanda yeni iş kolları, teknolojiler ve endüstriyel fırsatlar için hepimiz bu sorumluluğu paylaşmaktadır.
Fit for 55 Paketi, iklimle mücadele konusundaki aksiyon alışıyla ve örnek oluşuyla AB’nin küresel liderliğini kuvvetlendirmektedir.
Avrupa Birliği, 2030 ve 2050 iklim hedeflerinin yasal çerçevesini oluşturan ilk İklim Yasasını 9 Temmuz 2021 tarihinde AB Resmî Gazetesi’nde yayımlamıştır. Böylece Avrupa Yeşil Mutabakatının 2050 yılına kadar AB iklim nötr olma taahhüdü bağlayıcı bir yükümlülüğe dönüşmüştür. AB İklim Yasası’nın 2 (3). Maddesi 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını 1990 seviyelerine kıyasla %40 azaltma hedefini en az %55 azaltma şeklinde revize etmiştir.
AB İklim Yasası’nın 5 (2). Maddesi ile AB Komisyonu 30 Eylül 2023’e kadar ve daha sonra her beş yılda bir, AB’nin 2050 yılına kadar iklim nötr olma hedefine yönelik ulusal önlemlerin tutarlılığının yanı sıra tüm AB ülkeleri taraf ından kaydedilen toplu ilerle-meyi değerlendirecektir. Yasa ile ilerlemeyi izlemek ve Avrupa politikasının tutarlı olup olmadığını değerlendirmek için bir İklim Değişikliği Avrupa Bilimsel Danışma Kurulu kurulacaktır. AB İklim Yasası ayrıca adil ve kimseyi arkada bırakmadan geçiş sürecini tamamlamayı da taahhüt etmektedir.
FIT FOR 55 HEDEFLERI
Emisyon Ticaret Sisteminin Güncellenmesi;
Mevcut Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)’nin sı-kılaştırılması, yeni sektörlere genişletilmesi, havacılık sektöründeki serbest tahsisatların kademeli olarak sona erdirilmesi ve emisyon azaltımında istenen seviyede artış sağlana-mayan karayolu taşımacılığı ile binalar için yeni bir ETS tesis edilmesi öngörülmektedir.
Üye Ülkeler ve Sektörleri İçin Karbon Azaltım Hedefleri
“Çaba Paylaşımı Yönetmeliği” ile; binalar, karayolu ve ulusal denizyolu taşımacılığı, tarım, atık ve küçük sanayiler için her bir üye ülke-ye güçlendirilmiş emisyon azaltım hede eri tayin edilmektedir. Söz konusu hedefler, her bir üye ülkenin farklı kapasiteleri göz önün-de bulundurularak kişi başına düşen GSYİH gözetilerek belirlenmiştir.
Tarım Sektöründe Emisyonun Azaltılması
“Arazi Kullanımı, Ormancılık ve Tarım” tüzük teklifi ile doğal yutaklar yoluyla 2030 yılına kadar 310 milyon ton emisyona eşdeğer oranda karbon azaltımı hedef i ortaya konmuştur.
Yenilenebilir Enerji Kullanımının Arttırılması
“Yenilenebilir Enerji Direktifi” ile enerjinin %40’ının yenilenebilir enerji kaynaklardan sağlanması hedefi belirlenmiştir. Ayrıca, biyoenerji kullanımında sürdürülebilirlik kriteri güçlendirilmiş ve Üye Ülkelere biyo-enerjiyi teşvik mekanizması geliştirmesi yükümlülüğü verilmiştir.
Otomobil ve Kamyonetler İçin Emisyon Standartlarının Güçlendirilmesi
“Otomobiller ve Kamyonetler için CO2 Emisyon Standartlarını Belirleyen Yönetmelik”te değişiklik yapmayı amaçlayan taslak yö-netmelik ile, otomobil ve kamyonetler için emisyon standartlarının güçlendirilmesi ve yeni araçların karbon salımının 2030 yılında %55, 2035 yılında %100 oranında azaltılması hede enmektedir. Böylece, 2035 yılı itibarıyla tüm araçların “sıfır-emisyonlu araç” olarak kaydedilmesi temin edilecektir. “Alternatif Yakıtlar Altyapı Tüzüğünün” revize edilmesi ile, sıfır emisyonlu araçların ihtiyaç duyacağı araç şarj kapasitesinin sağlanması amaçlanmaktadır.
Havayolu ve Denizyollarında Temiz Yakıt Kullanımı
“ReFuelEU Havacılık” ve “FuelEU Denizcilik” girişimleri ile, havayolu ve denizyolu taşıma-cılığında kullanılan temiz yakıt miktarının artırılması hedeflenmektedir.
Enerji Ürünlerinin Vergilendirilmesi ve Temiz Enerji Kullanımı
“Enerji Vergilendirmesi Direktif i”nin revize edilmesi ile, enerji ürünlerinin vergilendirilmesinin AB’nin enerji ve iklim politikaları ile uyumlu hale getirilmesi ve temiz teknolojilerin desteklenmesi öngörülmektedir.
Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması
“Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM)” teklif i açıklanmıştır. Sınırda karbon düzenleme mekanizmasının temel hedefi, seçili sektörler için ithalat f iyatının eşyanın karbon içeriği dikkate alınarak belirlenmesidir.
ITHALATIN EMISYON (KARBON) IÇERIĞI VE KARBON SINIR VERGISI
Sınırda karbon düzenleme mekanizması ile Avrupa Birliği karbon yoğun malların ithala-tına ekstra bir ücret koyarak bir ‘Karbon Sı-nır Ayarlama Mekanizması’ (CBAM) kurmayı hede emektedir.
Karbon sınır vergisi birliğin kendi karbon fiyatlandırma kurallarını yansıtacak ve itha-latı AB mevzuatına göre üretilmiş gibi ben-zer bir fiyata sahip olmaya zorlayacaktır. Mekanizma ile Avrupa Birliği’nin tek pazarına ithal edilen her ürüne sebep olduğu karbon miktarı için bir fiyat etiketi yapıştırılması is-tenmektedir. Bu fiyat ilave olarak ödenecek bedeli yansıtacaktır.
İthal Edilen Üründeki Emisyonların Hesaplanması
Basit mallar için doğrudan gerçek gömülü emisyonların hesaplanmasında sadece doğrudan emisyonlar hesaba katılmaktadır
SINIRDA KARBON DÜZENLEMESI MEKANIZMASI, TÜRKIYE’YE VE SEKTÖRLERE ETKILERI
Sınırda karbon düzenlemesi mekanizması kapsamında belirlenen sektörlerde Avrupa Birliği’ne ihracat yapan ülkeler ve firmalar düzenlemelerden doğrudan etkilenecektir. Rusya, Çin, Türkiye, Ukrayna, İngiltere, Gü-ney Kore, Hindistan, Brezilya, ABD ve Mısır gibi ülkeler, seçilen ürünlerin en büyük ihra-catçılarını temsil ettikleri için tedbirden he-men etkileneceklerdir.
Bu ülkeler ve ihracatçıları, ihraç ettikleri bu ürünlerin üretiminde yarattıkları karbon emisyonlarını AB’nin asgari sınırları içinde tutmaya çalışarak karbon sınır vergisi öde-mekten kaçınacaklardır. AB’nin sınırlarının aşılması halinde ise aşılan her bir ton emis-yon için yeni teklif ile 50 Euro karbon sınır vergisi ödenecektir.
Düzenleme bir yandan AB’ye ihracat ya-pan firmaların karbon emisyonlarını azalt-maya iterken diğer yandan ülkeler ve firma-lar arasında karbon azaltılmasına yönelik bir rekabet ortamı da yaratacaktır.
Türkiye ilk aşamada sınırda karbon ver-gisi uygulanacak 5 sektörden; özellikle de-mir-çelik, alüminyum ve çimento ile güb-rede AB’ye önemli büyüklükte ihracat yapmaktadır. Bu sektörler ilk aşamada dü-zenlemeden hemen etkilenecektir.
Sınırda karbon vergisinde ihracatçı firma-ların karbon emisyonunun hesaplanmasın-da Kapsam 3 kullanılacaktır. Yani hem üre-tim aşamasında hem kullanılan elektriğin üretilmesinde hem de kullanılan girdilerin üretim ve tedariki aşamasında ortaya çıkan karbon emisyonları dikkate alınacaktır.
Avrupa Birliği ihracatçılarından uymalarını isteyecekleri karbon emisyonu için eşikleri nihai olarak belirleyecektir. Eşikler muhte-melen AB içinde sektörlere uygulanan eşik-ler olacaktır.
Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması Kapsamına Alınan 5 Ana Üründe AB’ye En Çok İhracat Yapan Ülkeler; 2019 Yılı İtibariyle, Milyar Dolar
AB’ye İhracatta Ülkelerin Hesaplanan Sınırda Karbon Vergisi Oranları, (%)
Dip Not-1 :
AB pazarında rekabet gücünü arttırmak için ülkeler, sektörlerinde karbon salınımlarını azaltacaklardır.
AVRUPA BIRLIĞI EMISYON TICARET SISTEMI
Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) 2005 yılında kurulan ve dünyanın ilk ve en büyük karbon pazarıdır. AB ETS AB’nin iklim değişikliği ile mücadelede temel araçların-dan biridir. ETS kapsamındaki tesislerden (yaklaşık 10.000) kaynaklanan emisyonlar toplam emisyonların %40’ını oluşturmak-tadır. ETS sayesinde 2005 ile 2019 arasında sera gazı salınımında yaklaşık %35 düşüş sağlanmıştır.
AB ETS’yi fazlar halinde uygulamaya koy-muştur ve zamanla ETS’ye daha fazla sek-tör dahil edilmiştir. ETS kapsamında halen enerji sektörü, petrol raf inerileri, çelik fabri-kaları, demir, alüminyum, metaller, kireç, cam, seramik, kâğıt hamuru, kâğıt, karton, asitler ve toplu organik kimyasalların üretimi ve havacılık ve denizcilik sektörlerini içeren enerji-yoğun endüstri sektörler bulunmaktadır.
AB ETS, “sınırla ve ticarileştir” (cap and trade) ilkesine göre çalışmaktadır. ETS siste-mine dâhil olan tesisler taraf ından salınabi-lecek sera gazlarının toplam miktarı için bir üst sınır (cap) belirlenmektedir ve bu sınır sürekli azaltılmaktadır.
ETS sisteminde “karbon kaçağı gösterge-sine” göre karbon kaçağı riski taşıyan Enerji Yoğun -Ticaret Açık (EYTA) sektörler belir-lenmektedir. Bu sektörlere rekabet düzeyle-rini koruyabilmeleri için belli miktarda sera gazı emisyonu için ücretsiz kirletim hakkı ayrılmaktadır. Emisyon salınımı az olan şir-ketler ihtiyaç fazlası haklarını satarak limitin üzerinde emisyon üretenler ise ek kota satın alarak üretimlerini sürdürebilmektedirler.
YENI EMISYON TICARET SISTEMI ÖNERISI
AB Emisyon Ticaret sistemi 2020-2030 dö-neminde 4. Faz uygulamaya geçmektedir. AB “Fit For 55” kapsamında 4. Faz hede erini güncellemiş ve sistemin etkinliğinin arttırıl-ması hede enmiştir. 2020-2030 döneminde uygulamada olacak dördüncü fazda 2030’a kadar sera gazı emisyonlarında en az %55’lik bir net azaltma ara hedefine ulaşmak için Komisyon, ETS’nin kapsamını gözden geçirmeyi ve muhtemelen yeni sektörleri ihtiva edecek şekilde genişletmeyi önermektedir.
Bu çerçevede AB Emisyon Ticareti Sistemi (ETS) kapsamında, genel emisyon üst sını-rının daha da düşürülmesi ve yıllık azaltma oranının %2,2’ye çıkarılması teklif edilmekte-dir. 2030 yılı itibarıyla revize edilmiş AB ETS4 kapsamındaki sektörlerin sera gazı emis-yonlarını 2005 yılındaki seviyelere göre %61 oranında azaltmaları kriteri teklif edilmiştir.
Havacılık için ücretsiz emisyon tahsisatla-rının aşamalı olarak kaldırılması, Uluslararası Havacılık için Küresel Karbon Dengeleme ve Azaltma Planına (CORSIA) uyum sağlanma-sı ve nakliye emisyonlarının ilk kez AB ETS’ye dahil edilmesi önerilmektedir.
Karayolu taşımacılığı ve binalardaki emis-yon azaltım eksikliğini gidermek üzere kara-yolu taşımacılığı ve binalar için yakıt dağıtı-mına yönelik ayrı bir emisyon ticaret sistemi kurulması teklif edilmektedir.
Yeni gelişmeler ,enerji sektörünün ve dünya ekonomisinin seyrini değiştirmeye devam etmektedir, takipte kalmaya devam edeceğiz
Makalemi okuduğunuz için teşekkür ederim,
Mahmut Sami SAKA
11/12/2022
No Comments