27 Haz Rusya’nın Dünya Ekonomisindeki Yeri
17 milyon km2 ’yi aşan toprak büyüklüğüyle dünyanın en büyük yüzölçümüne sahip
ülkesi olan Rusya Federasyonu (Rusya), 11 farklı zaman dilimine bölünmüştür
Genel Bilgiler;
GSYİH ( Milyon $ ) :2.062.649 (2023 IMF, Tahmin)
KBGSYİH ( $ ) : 14.404 (2023 IMF, Tahmin)
Yaklaşık Nüfus : 143 Milyon
- Doğal gaz.
- Petrol.
- Geleneksel petrol.
- Kömür.
- Hidroelektrik.
- Nükleer güç
- Yenilenebilir enerji.
Rusya, zengin doğal gaz, petrol ve maden kaynaklarının yanı sıra geniş tarım ve ormanlık alanlarıyla en önemli hammadde tedarikçisi ülkeler arasında yer almaktadır.
2022 yılı verilerine göre Rusya , dünyanın en büyük 13’üncü ihracatçısı olmuştur. Federal Gümrük Servisi tarafından açıklanan verilere göre ülkenin ihracatı 2022 yılında 591,5 milyar dolar olmuştur.
İthalat rakamları ise 259,1 milyar dolar olup ; makine aksam ve parçaları, elektrik ve elektronik ürünler, ilaç, cep telefonu, kara taşıtları ve aksamları, makinalar, hava taşıtları ve gıda ürünleri ön plana çıkmaktadır. (Rosstat, 2023).
Ülkenin Dış Ticareti
Rusya -Türkiye Dış Ticaret Göstergesi
Rusya ve Türkiye arasında 2000 yılında 4,5 milyar dolar olan ticaret hacmi, artan petrol fiyatlarının da etkisiyle 2008 yılında rekor seviye olan 37,8 milyar dolara yükselmiş, 2022 yılında ise 68,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. 2013 yılında Rusya’ya yönelik yaklaşık 7 milyar dolara ulaşan ihracatımız (4’üncü sıra); 2021 yılında 5,8 milyar dolar, 2022 yılında ise %61,8’lik bir artışla 9,3 milyar dolar seviyesinde tezahür etmiştir (8’inci sıra). Anılan dönemde Rusya’nın toplam ihracatımız içerisindeki payı ise %3,7 olmuştur.
Müteahhitlik hizmetleri alanında Rusya ülkemizin bir numaralı pazarı konumunda
bulunmaktadır. Bugüne kadar Türk müteahhitlik sektörünün yurt dışında üstlendiği 400 milyar
doları aşan proje portföyünün yaklaşık beşte biri Rusya merkezli projelere ait bulunmaktadır.
Diğer taraftan; halihazırda, Rusya’da tekstil-konfeksiyon, bankacılık, turizm, gıda-gıda işleme,
beyaz eşya-makina, cam sanayi ve müteahhitlik-inşaat malzemeleri alanlarında güçlü Türk
yatırımlarının bulunduğu görülmektedir.
Rusya’da 1.300’ün üzerinde Türk sermayeli firmanın faaliyette bulunduğu tahmin
edilmektedir. Türk firmalarının en fazla yatırım/ticaret yaptığı bölgeler; Moskova, Kazan
(Tataristan), Güney Rusya Federal Bölgesi (Rostov, Krasnodar, Soçi, Novorossisk) ile ülkenin
önemli ticaret merkezlerinden olan Novosibirsk, Yekaterinburg, Samara, St. Petersburg ve
Astrahan’dır.
Rusya’da tekstil-konfeksiyon, bankacılık, turizm, gıda-gıda işleme, beyaz eşya-makine, cam
sanayi ve müteahhitlik-inşaat malzemeleri alanlarında güçlü Türk yatırımları mevcuttur.
Ayrıca; danışmanlık-hukuk, lojistik, otomotiv ve oto yan sanayi ile mobilya alanlarında son
dönemde Türk yatırımların artış kaydettiği gözlemlenmektedir. Özellikle otomotiv ve oto yan
sanayi, kozmetik, ilaç sanayi, tekstil-konfeksiyon, gıda, makine, enerji, işlenmiş gıda (çeşitli
içecekler ve entegre et üretim tesisleri) ve kimyasal ürünler alanlarında büyük potansiyel
görülmektedir.
Enerji, Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin en önemli unsurlarından birini teşkil etmektedir.
Enerji tedarikinde başlıca ortaklarımız arasında bulunan Rusya’yla bu alandaki işbirliğimiz
Akkuyu Nükleer Santrali ve TürkAkım projeleriyle daha da ileri bir safhaya taşınmaktadır.
TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı 8 Ocak 2020 tarihinde açılmıştır.
Akkuyu NGS inşaat projesi ise; 12 Mayıs 2010’da Rusya Federasyonu Hükümeti ile Türkiye
Cumhuriyeti Hükümeti arasında Türkiye’nin güney kıyısındaki Mersin ilinde VVER-1200
reaktörlü dört güç ünitesine sahip, toplam 4800 MW kurulu güç kapasiteli Akkuyu Nükleer Güç
Santrali’nin inşa edilmesini öngören İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır.
Nisan 2015’te Akkuyu NGS’nin deniz yapılarının temeli atılarak yatırım başlamış, 10 Mart 2021
tarihinde Santralin 3. reaktörünün temeli atılarak devam etmiştir. Projenin toplam maliyeti,
20 milyar ABD doları seviyesindedir.
10-12 Ekim 2016 tarihlerinde İstanbul’da yapılan Rus-Türk Hükümetler arası Karma Ekonomik
Komisyonu 14. Dönem Toplantısı Protokolü’nde, ikili ticarette ulusal paraların kullanımının
artırılması konusunda mutabık kalınmıştır.
Türkiye’nin Rusya’ya İhracatında Başlıca Ürünler
Türkiye’nin Rusya’dan İthalatında Başlıca Ürünler
Yorum ; Çin -Rusya – Türkiye üçgeninde tarafların birbirine yakın siyasi ve ticari tutumlarının yakın gelecekte taraflara büyük fayda sağlayacağı kanaatindeyim.
Not ; Rusya’dan Asya/Pasifik’e büyük oranlarda neon ve C4F6 gibi endüstriyel gazlar ve çiplerden cep telefonlarına ve pillere kadar BİT ürünlerinde kullanılan bakır, paladyum, nikel, titanyum, tungsten ve vanadyum gibi metal ihracatı yapılmaktadır. Bu durum yeni dünya düzeninde yer alan gelişmelerde Rusya’nın hammadde ihracatçısı ve Çin’in üretici olarak ne kadar güçlü bir yapıya kavuşacaklarına işaret etmektedir. Türkiye’nin coğrafi konumunu kullanarak bu yapıda güçlü bir stratejik partner olması yakın tarihin beklenen geleceğidir.
İlginiz için teşekkürler,
Mahmut Sami SAKA
27/06/2023
No Comments