06 Mar Unicorn Girişim Nedir ? Dünya’daki Unicorn Şirketler

Unicorn girişim, 1 milyar dolar değerin üzerindeki girişimleri ifade etmektedir. Bu Silikon Vadisi deyimini doğuran kişi ABD’li risk sermayesi yatırımcısı ve Cowboy Ventures’in kurucusu Aileen Lee’dir.

Lee bu terimi ilk kez 2013’te “Welcome To The Unicorn Club: Learning from Billion-Dollar Startups” başlıklı makalesinde kullanmıştır. Değeri 10 milyar doları geçenlere decacorn da denilmektedir. 100 milyar doları geçenlere de hectocorn girişim denmektedir.

Dünya’daki Örnekleri ;

DÜNYA ÇAPINDA TOPLAM UNICORN ŞİRKET SAYISI: 1.037

TOPLAM KÜMÜLATİF DEĞERLEME: ~3.413 milyar$

ABD’de Silikon Vadisi’nde kurulan Apple, Microsoft, Google gibi girişim şirketleri yatırımcılar sayesinde hızlı büyümeler yakaladılar ve bugünün devleri haline geldiler. Bunlar 80’lerin ve 90’ların sonunda yaşanan gelişmelerdi. Ancak 2000’li yıllardan bu yana girişimcilik ekosisteminde inanılmaz bir büyüme görüldü. 2010 yılından bu yana ise bu büyüme kat kat hızlandı ve milyar dolarlık girişimlerin sayısı hızla arttı. Girişimcilik rüzgarının sertleşmesiyle unicorn girişim sayısında da bir patlama yaşandı ve unicorn girişimler ABD’de ve Çin’de ekonominin en güçlü aktörleri durumuna geldi.

CB Insight’ın en güncel verilerine göre şu anda dünyada 1.037 unicorn şirket bulunuyor. Bu şirketlerin toplam değeri ise 3.413 milyar dolar olarak hesaplanmış durumda.

Güncel Unicorn şirketler listesine https://www.cbinsights.com/research-unicorn-companies den ulaşabilirsiniz.

Unicorn Girişimlerin Dikkat Çeken Özellikleri

Teknoloji ve Unicorn Kavramı: İsteğe bağlı, paylaşım, e-ticaret ve perakende gibi bir dizi farklı sektörde yüzlerce unicorn bulunmaktadır. Birçoğu teknoloji girişimleri olmasına rağmen terim sadece teknoloji ile sınırlı değildir. Yıkıcı İnovasyon: Bu girişimlerin neredeyse hepsi, ait oldukları endüstriyi bozmuşlardır. Uber’in taksi çağırma şeklini değiştirmesi, Airbnb’nin paylaşım ekonomisinden yararlanması, Snapchat’in sosyal networking alanını bozması örnek olarak gösterilebilir.

İlk Hamle Avantajı: Yıkıcı inovasyon ve ilk hamle avantajı birlikte ilerler. Unicornlar yalnızca ilk hamle avantajından yararlanmakla kalmayıp sürekli yenilikler yaparak ve gelişerek konumlarını korurlar.

Teknoloji Paradigmasının Kapitalizasyonu Değiştirmesi: Unicorn girişimlerinin yüzde 80’inden daha fazlası yazılımken, küçük bir bölümü donanım ve geri kalanı da ürün ve hizmetlerden oluşmaktadır. Yani şimdiye dek çıkan tek boynuzlu atların neredeyse tamamı, bir teknoloji paradigması değişimine maruz kalan piyasadan yararlanmıştır.

Tüketici Odaklı: Unicornların çoğu BC2 (işletmeden tüketiciye) modelindedir ve bir şeyleri tüketiciler için daha kolay ve uygun fiyatlı hale getirmeye odaklanmıştır. Örneğin Spotify dünya müziğini dinlemeyi kolaylaştırırken, Instacart bir uygulama dokunuşuyla yiyecek sipariş etmenizi sağlar.

Özel Şirketler: Çoğu, daha büyük bir şirket satın aldığında veya yatırım yaptığında değerlemesini alan özel şirketlerdir.

Öne Çıkan Unicorn Girişimleri

Başlamadan önce bazı ünlü girişimlerin, halka arz edilmesi ya da satın alınması gerekçesiyle unicorn listesinden çıkarıldıklarını söyleyelim. Bunlar arasında, Mayıs 2019’da halka arz edilen Uber, 2018’de IPO’su gerçekleştirilen Xiaomi gibi ünlü startuplar var. Alibaba, Flipkart, Meituan-Dianping, Lyft, Adyen, Pinterest, Zynga, Slack, Skype, Box, Roku, LinkedIn, Zoom, musical.ly gibi pek çok girişim söz konusu iki gerekçe nedeniyle unicorn kategorisinden çıkarıldı.

2020 tarihli CB Insights verilerine göre Çinli Toutiao (Bytedance) 75 milyar dolarla en değerli unicorn iken ilk 10 şöyle sıralandı: Didi Chuxing, JUUL Labs, Stripe, Airbnb, SpaceX, Kuaishou, One97 Communications, DJI Innovations ve Epic Games.

Listede Endonezyalı Go-Jek, Brezilyalı fintech Nubank, Hindistanlı Oyo Rooms, ABD’li Ripple gibi daha onlarca girişim var.

Dünya’nın en büyük hectotorn şirketi Çin’li firma Bytedance 140 milyardolar iş hacmi ile.

2.sırada Amerikalı şirket  SpaceX 100.3 milyardolar iş hacmindedir.

Türkiye’deki Unicorn Girişimler

Şuana kadar 3 unicorn şirketimiz bulunmaktadır.

İş hacimlerine göre bu firmalarımız ;  Getir , Dream Games ve Insider şirketlerimizdir.

Getir; 7,5 milyar dolar

Dream Games : 2,75 milyardolar

Insider: 1,22 milyardolar

Bu firmalarımızdan Getir , dünyanın en hızlı yatırım alan ve unicorn şirketlerden biri olan şirket olarak fark oluşturmaktadır.

Ülkemizin bu alanda başarılarının artmasını diliyoruz ,nice yeni Unicorn , decacorn şirketlere  ..

Makalemi okuduğunuz için teşekkür ederim,

Mahmut Sami SAKA

06.03.2022